Problematiek lege en onevenwichtige brooddozen
Samenstelling brooddozen.
Over de samenstelling van de brooddozen bij de kinderen zijn voor zover geweten geen gegevens beschikbaar. Maar scholen en leerkrachten luidden al meermaals de alarmbel over de problematiek van de lege en onevenwichtig samengestelde boterhammendozen, vooral bij kinderen in maatschappelijk kwetsbare situaties. Scholen signaleren dat o.a. de kostprijs voor schoolmaaltijden te hoog is voor kwetsbare gezinnen. Er zijn echter geen gegevens beschikbaar waarom kinderen al dan niet de warme maaltijd op school nuttigen. Een hypothese is dat ze niet voor schoolmaaltijden kiezen omdat ze te duur zijn en te zwaar doorwegen op de schoolrekening, waardoor ouders die niet meer kunnen betalen.
Subsidies.
Er worden op nationaal of Vlaams niveau geen subsidies voor de lunch op school voorzien. De Europese middelen vanuit het melk-, groenten- en fruitprogramma worden verdeeld in het kader van het 'Oog voor lekkers'-project. De subsidies worden besteed aan melk, groenten en fruit als tussendoortje. Scholen kunnen een subsidie aanvragen voor (biologisch) fruit en groenten, voor (biologische) melk of voor beide productgroepen. Deelnemende scholen krijgen een terugbetaling voor 1 portie (biologische) groente/fruit en/of 1 tot maximaal 3 porties (biologische) melk per leerling per week, voor een periode van 2x 10 weken. Alle Vlaamse kleuter- en basisonderwijsscholen én buitengewoon lager en buitengewoon secundaire scholen komen in aanmerking voor 2x 10 weken subsidie. Deze subsidies kunnen helaas niet ingezet worden voor de schoollunch.
Initiatieven
Lokaal en regionaal worden in België wel verschillende initiatieven opgezet rond gratis of betaalbare schoolmaaltijden (bv. in Antwerpen, Gent, Wallonië, …). Aan Franstalige kant boden 78 kleuterscholen met een kansarme populatie (écoles à enseignement différencié) sinds het begin van het schooljaar 2018-2019 gratis maaltijden aan als proefproject. De Waalse regering en de Federatie Wallonië-Brussel hebben op voorstel van de vicevoorzitters en ministers van Gelijke Kansen, hun acties opgevoerd om gratis snacks en gezonde maaltijden uit te delen aan kinderen van kleuter- en basisscholen in moeilijkheden. De proefprojecten zullen daarom worden verlengd vanaf het schooljaar 2022 tot juni 2024 en aanzienlijk uitgebreid: Er zullen 1,2 tot 1,6 miljoen soepen of andere gezonde tussendoortjes (bv. fruitsalades) worden uitgedeeld. Er zullen 10 miljoen maaltijden gratis worden verstrekt aan kinderen in 308 kleuterscholen en aan kinderen uit het eerste en tweede leerjaar in lagere scholen in Wallonië en Brussel. Ongeveer 45.000 kinderen zullen van 1 van deze 2 regelingen kunnen profiteren. Hiervoor stelt de Federatie Wallonië-Brussel tot 2024 meer dan 25 miljoen euro ter beschikking aan scholen om gratis kwaliteitsmaaltijden te financieren. In opdracht van de Vlaamse Overheid (Agentschap Zorg en Gezondheid) zal het Vlaams Instituut Gezond Leven vzw in samenwerking met Universiteit Gent de verschillende initiatieven, strategieën en interventies rond toegankelijke schoolmaaltijden voor mensen in maatschappelijk kwetsbare situatie in binnen- en buitenland verder in kaart brengen. Dit aan de hand van een literatuurstudie en gesprekken met organisaties die in Vlaanderen reeds initiatieven nemen/genomen hebben. Daarbij gaat aandacht naar o.a. de (kosten) effectiviteit, knelpunten, succesfactoren en principes van proportioneel universalisme.